Psychoterapia indywidualna
To uznana powszechnie, skuteczna metoda leczenia zranień, trudności w relacjach, kontaktach społecznych, zaburzeniach osobowości i innych. Każdy psychoterapeuta, zgodnie z nurtem psychoterapii, w którym został wykształcony, na podstawie doświadczeń pracy z pacjentami oraz terapii własnej i superwizji, będzie kształtował swój indywidualny sposób jej rozumienia. Jest zgoda wśród przedstawicieli wielu paradygmatów, co do tego, że skuteczność terapii w większości wynika nie z cech specyficznych dla danego podejścia, ale przede wszystkim z relacji terapeutycznej, którą buduje się w trakcie procesu oraz osobowości terapeuty. Współczesna psychoanalityczka Nancy McWilliams wspomina, że przymierze pomiędzy pacjentem a terapeutą jest bardziej efektywne, niż jakikolwiek inny przebadany dotąd aspekt leczenia.
Psychoterapia jest specyficznym spotkaniem dwóch osób w określonym miejscu i na określonych kontraktem zasadach, które dotyczą m.in. częstotliwości spotkań i oczekiwań, co do terapii. Zasady te ustalane są na jednym z pierwszych spotkań.
Terapia polega na zbudowaniu tak zwanego przymierza terapeutycznego, stanowiącego podstawę, by omawiać, rozumieć i przeżywać dotkliwe treści związane przykładowo z kryzysem czy stratą, które dotychczas były wypierane lub nierozumiane. W procesie psychoterapii leczy się niejednoznaczne symptomy, przewartościowuje błędne przekonania, nabiera umiejętności radzenia sobie z trudnościami i pogłębia umiejętność tolerowania ambiwalentnych uczuć i frustracji, pomimo pojawiającego się lęku, mechanizmów obronnych czy identyfikacji. Służy to temu, by ulżyć cierpieniu emocjonalnemu, zapobiec katastrofalnym w skutkach zachowaniom i poprawić jakość życia.
Psychoterapia bywa mylona z poradnictwem psychologicznym i pacjenci często przychodzą do gabinetu właśnie po poradę. Trzeba wiedzieć, że terapia nie polega na udzielaniu rad i gotowych odpowiedzi. Jest raczej formą pobudzania do interpretacji, poszukiwania twórczych rozwiązań, rozmową, dzięki której można odkryć nową wiedzę o sobie i taki rodzaj doświadczenia, który w przyszłości pozwoli samodzielnie radzić sobie z trudnościami. Jest wreszcie procesem, w którym odzyskuje się nadzieję, zdolność do dalszego życia, budowania relacji oraz kochania siebie i innych, mimo doświadczonych zranień.
Przykładowo, zamiast natychmiast pozbywać się frustrującego objawu, można dowiedzieć się i nauczyć jak wyrażać uczucia, wypowiadać wprost komunikaty, wyrażać sprzeciw, sygnalizować potrzeby, negocjować własne zapatrywania np. w związku, kontrolować to, na co wcześniej nie miało się wpływu, czy pozwalać na bycie zależnym wtedy, kiedy to adekwatne. Dzięki temu buduje się stabilna wewnątrzpsychiczna przestrzeń.
Jednym z elementów psychoterapii jest budowanie tzw. pomostów pomiędzy przeszłością a jej wpływem na aktualne trudności. Praca psychoterapeutyczna w znacznej mierze opiera się na łączeniu sfery poznawczej z emocjami, rozumieniu przyczyn i odnajdywaniu sensu w pojawiających się objawach , które zwykle mają funkcję kompensacyjną. Psychoterapia jest procesem wymagającym zaangażowania i wytrwałości, mimo trudności, które w procesie leczenia pojawią się, stanowiąc element nieunikniony, konieczny dla zdrowienia. Terapia polega także na wydobywaniu zasobów i źródeł wsparcia. Do zadań terapeuty i osoby zgłaszającej się po pomoc, należy zaangażowanie i dołożenie wszelkich starań, by zaszła oczekiwana zmiana. Również uczciwe uznanie, że leczenie może być długofalowe, wymagające i trudne, ale możliwe. Każda głęboko zakorzeniona postawa, musi zostać rozpoznana jako problematyczna, by mogła być świadomie zmieniona.