Analiza jungowska
jest współczesną nazwą dla klinicznego zastosowania psychologii analitycznej, której twórcą jest Carl Gustaw Jung.
Analiza jungowska polega na naturalnym i spontanicznym podążaniu za wyłaniającymi się z nieświadomości treściami. Nie jest to model pracy narzucający konkretne rozwiązania, nie polega również na usuwaniu niechcianych objawów czy symptomów, lecz traktuje je jako symboliczny wyraz, komunikat. Polega na stopniowym nawiązywaniu relacji z leczącymi czynnikami wewnętrznymi, które potrzebują odpowiednich warunków, by mogły się aktywizować i to właśnie analiza ma je stworzyć. Przepracowywanie obron, konfliktów, projekcji, rozpoznawanie kompleksów i punktów wspólnych osobistego doświadczenia z nieświadomością zbiorową stale towarzyszy pracy analitycznej.
Kolejnym z założeń jest podejmowanie działań dzięki którym nieświadome elementy psychiki odzyskują zrównoważony związek z doświadczeniem i świadomością, wiodąc do zintegrowania osobowości i usuwania neurotycznego rozszczepienia. Dysocjacja jest naturalną reakcją pojawiającą się w odpowiedzi na zranienie (wycofanie z miejsca zranienia). Dzięki temu mechanizmowi można żyć dalej w oddzieleniu od nadmiernie przeciążającego psychikę czynnika i ulokowaniu go w nieświadomych częściach ciała czy umysłu.
Psychologiczne obrony dysocjacji umożliwiają dalsze życie osobie, która doświadczyła przeciążającego ją cierpienia, ale płci ona za to wysoką wewnętrzną cenę. Zewnętrzna trauma kończy się i jej skutki mogą być w dużej mierze zapomniane, ale psychologiczne następstwa traumy nadal nawiedzają świat wewnętrzny, a robią to, jak odkrył Jung, w formie pewnych obrazów skupujących się wokół silnych afektów. Jung nazwał to zjawisko kompleksami nacechowanymi uczuciowo (D. Kalsched, Wewnętrzny świat traumy. Archetypowe obrony Jaźni, str. 32)
Poprzez odszyfrowywanie nierozumianego dotąd języka psychiki, w analizie odkrywa się znaczenie snów, symptomów, objawów czy symboli. Ma to wpływ na leczenie zranień i niesie ulgę w cierpieniu pozwalając na transformację z poszanowaniem indywidualności i naturalnej dla każdego człowieka zdolności do zdrowienia.
To co indywidualne w człowieku, jest po prostu tym co jednorazowe, nieprzewidywalne i niewyjaśniane, terapeuta musi w tym wypadku wyrzec się wszystkich swych uprzedzeń i technik, ograniczając się do postępowania czysto dialektycznego – musi on przyjąć postawę unikania wszelkich metod (C.G.Jung, Praktyka psychoterapii, str. 16)
Analityk i pacjent tworzą specyficzny rodzaj emocjonalnej relacji która stanowi główny z czynników leczących. Sesje analityczne nastawiane są na głęboką, uduchowioną współpracę koncentrującą się wokół budowania przestrzenni (menzurki alchemicznej), w której może dojrzewać i rozwijać się psychika ze wszystkimi jej odcieniami, również tymi, które osobiście, społecznie czy kulturowo stanowią tabu, będące w obszarze szarej strefy.
Poprzez asymilację cienia człowiek staje się w pewnej mierze cielesny, tym samym zaś w krąg światła świadomości wkracza animalna sfera jego instynktów oraz prymitywna czy archaiczna Psyche, i już nie da się jej stąd wyprzeć za pomocą fikcji czy iluzji (C.G.Jung, Praktyka psychoterapii, str. 264)
Ponieważ psychika opiera się wszelkim formom nacisku, praca analityczna jest dialektyczną, ujmującą rzeczywistość, jako stale rozwijający się (na zasadzie wyłaniania przeciwieństw) proces zgodny z gotowością oraz poszanowaniem możliwości pacjenta. W analizie wykorzystuje się metody angażowania obrazów, które wyłaniają się z nieświadomości. Jedną z nich jest amplifikacja oraz aktywna imaginacja, ponadto analiza snów – integralna część pracy analitycznej, która ma ogromne znaczenie dla procesu. Obrazy płynące z wyobraźni czy te, pojawiające się w snach stanowią o tym, że wewnętrzność manifestująca się w postaci symboli jest równie realna i autonomiczna jak zewnętrzność. Praca analityczna stanowi wstęp do rozpoczęcia indywiduacji –wewnętrznego procesu samorealizacji i samoodkrywania. Jego głównym założeniem jest stanie się tym, kim się naprawdę się jest, poprzez osiągnięcie nie doskonałości a wewnętrznej całości. Jung pisał, że całkowitość nie jest doskonałością, lecz pełnią.
W pracy analitycznej istotny jest nie tylko wątek osobisty, lecz również kontekst nieświadomości zbiorowej i jej związków pomiędzy osobistym doświadczeniem a kwestiami historycznymi, społecznymi i kulturowymi, sztuką i literaturą.
Główne rozróżnienie pomiędzy psychoterapią a analizą dotyczy częstotliwości sesji, długości trwania, intensywności oraz zaangażowania w relację, i otwartości na to, by być prowadzonym nie przez Ego, lecz wyłaniające się znaczenia.
Gdzie zaś logika dobiega kresu, tam kończy się nauka, lecz nie natura; natura kwitnie nawet na obszarach nie tkniętych żadna teorią. Venerabilis natura nie daje się zatrzymać sprzeczności – tak się nią posługuje, by nawet z czegoś sprzecznego przygotować nowe narodziny (C.G.Jung, Praktyka psychoterapii, str. 341)
Do prowadzenia analizy uprawnieni są wyłącznie certyfikowani analitycy jungowscy, czyli osoby, które przeszły szkolenie uznawane przez Międzynarodowe Towarzystwo Psychologii Analitycznej (IAAP), w ścieżce indywidualnej lub w ramach rozpoznawanego przez IAAP Instytutu.
W Polsce istnieją dwa Towarzystwa skupiające analityków oraz osoby szkolące się w analizie, są to: Polskie Towarzystwo Psychoanalizy Jungowskiej oraz Polskie Towarzystwo Psychologi Analitycznej. Na stronach Towarzystw można odnaleźć listy osób uprawnionych do prowadzenia analizy.